Terug

-1-

Janieta keek de buurvrouw na die weer naar huis ging. Er speelde een glimlach rond haar lippen en in haar ogen voelde ze een glinstering die ze helaas te zelden voelde. Het was gezellig geweest. Even heel wat anders dan normaal en ze had echt genoten van het bezoek. Ze sloot de achterdeur en liep de keuken weer in. Een blik op de klok vertelde haar dat ze op moest schieten. Snel spoelde ze de koffiekopjes af en zette ze in de afwasmachine. Daarna trok ze haar jas aan en liep naar buiten. Ze aarzelde een moment, maar besloot toch met de fiets te gaan. Het was een schitterende oktoberdag en de school was zo dichtbij, dat het zelfs bijna sneller was met de fiets dan met de auto.

Er stond een zacht briesje dat Janieta's halflange, donkerblonde haar vrolijk deed wapperen en haar wangen een gezonde rode kleur gaf. Ze genoot van de wind en de frisse lucht en haalde diep adem tijdens het fietsen. In de verte stonden de koeien rustig te grazen en nog iets verder weg hingen wat kleine stapelwolkjes. En daarachter, dacht ze, daarachter lag de wijde, weidse wereld waar Grietje haar 's morgens van verteld had.

Even merkte ze een vreemd, kriebelig, onbestendig gevoel in haar maag, maar dat was echt maar even. Ze ging Joris ophalen, haar jongste, die sinds augustus op de basisschool zat. Hij was vier geworden in juli en had vanaf zijn verjaardag de dagen geteld tot hij naar school mocht. Al twee jaar lang was hij twee ochtenden per week naar de peuterspeelzaal geweest waar hij het altijd erg naar zijn zin had gehad, maar de echte grote school, dat leek hem het einde. Tot nu toe was het dat ook. Hij kon zelfs boos zijn als bleek dat het zaterdag was en de school dus gesloten. Hij had er veel vriendjes en hij was vooral erg leergierig. Hij kon zijn eigen naam al lang schrijven en zelfs de woorden 'mamma' en 'pappa'.

Janieta merkte dat er opnieuw een glimlach rond haar lippen speelde. Ze hield van haar jongen en ze was ontzettend trots op hem. Hij was een nakomertje. Ze hadden bewust voor nog een kindje gekozen. Niet dat je wensen dan ook altijd vervuld werden, integendeel zelfs, maar Janieta en Rieks hadden wel samen besloten dat ze er nog graag eentje wilden hebben en dat ze zou stoppen met de pil. Tot hun grote vreugde bleek ze al snel zwanger te zijn en kregen ze een zoontje. Vooral omdat ze al drie dochters hadden, was dit een aangename verrassing, waar ze vreselijk dankbaar voor waren en waar vooral Rieks erg blij mee was.

Toch had de kleine blonde krullenkop die Joris was, niet het kriebelige, onbestendige gevoel in Janieta's maag kunnen wegnemen. Ze begreep het niet, maar ergens, ergens zat er haar iets dwars. Ergens wist ze dat ze niet volkomen gelukkig was, maar waarom niet?

"Mamma! Juf zegt dat ik vanmiddag niet hoef te komen. Dat kan toch niet?"

"Ha, die lieve schat van mij!" Lachend tilde Janieta haar zoontje op, gaf hem een kus en zette hem achterop de fiets. "Helaas wel, Joris. Het is woensdag en dan ga je nooit twee keer naar school."

"Is het nou al woensdag?"

"Ja, gisteren was het dinsdag en na dinsdag komt altijd woensdag."

"En morgen?"

"Morgen is het donderdag."

"Altijd?"

"Nee, het is niet altijd morgen donderdag, maar als het vandaag woensdag is, dan is het morgen donderdag."

Daar moest Joris duidelijk even over nadenken. Hij stak zijn duim in zijn mond en greep zijn moeder beet, die voor hem op het zadel ging zitten. Opeens begon hij te schreeuwen. "Daar fietst Janneke!"

"Waar?" Janieta keek om zich heen, maar zag haar jongste dochter niet.

"Daar! Ze ging daar de hoek om!" Joris stond bijna rechtop in het zitje.

"Voorzichtig, jongeman, anders val je eruit." Ondertussen keek Janieta in de richting die Joris haar gewezen had, maar ze zag niets.

"Ze zal zo wel thuiskomen. Ze is immers ook vrij vanmiddag. Nou, hou je vast, we gaan." Janieta begon aan de terugtocht. Janneke, die tien was en haar zus Esther van ruim elf kwamen altijd op eigen gelegenheid naar huis. Dat deden ze al jaren en ze hadden hevig geprotesteerd, toen Janieta vertelde dat ze na de grote vakantie zelf Joris naar school wilde brengen.

"Dat doen wij wel", hadden ze geroepen.

"Wij hebben geen pottenkijkers meer nodig", had Esther eerlijk gezegd.

"Praat jij zo over je moeder?" had Janieta gelachen. "Toch hebben jullie pech, ik breng Joris zelf. Dat heb ik bij jullie gedaan, dat doe ik ook bij hem. Alleen in noodgevallen mogen jullie het van me overnemen. Ik ga heus niet kijken waar jullie uithangen en wat jullie doen op school. Bovendien, als jullie Joris echt elke dag mee moeten nemen, kunnen jullie zelf helemaal niks meer, toch?"

Daar hadden ze hun moeder gelijk in moeten geven en Janieta zag zo juist weer het bewijs. Janneke wou nog even ergens anders naartoe en dat is toch altijd prettiger zonder je kleine broertje op sleeptouw?

"Zo, we zijn er bijna. Heb je het trouwens leuk gehad op school?" vroeg ze haar zoon.

"Ja, we hebben geplakt en morgen gaan we verder en u moet mijn broek wassen."

"Hoezo dat nou?" lachte Janieta.

"Er zit lijm op, suffie."

Janieta stapte af. Ze waren thuis. Ze bekeek de broek van Joris en zag dat hij gelijk had. Hij was aardig aan het knoeien geweest. Gelukkig wist ze dat ze op school alleen maar wasvriendelijke lijm gebruikten, dus het zou wel geen probleem opleveren.

"Ga jij Robbie even voeren en schoon water geven? Dan ga ik de tafel dekken."

Joris rende weg. Langs het huis naar de achtertuin. Daar, midden op het veld, stond het hok van zijn konijn. Janieta keek hem lachend na en zag dat hij het waterschaaltje eruit haalde en ermee naar de buitenkraan liep. Zelf liep ze naar de keuken, waar ze het brood en beleg voor de lunch op tafel zette.

Natuurlijk had Joris de hele middag nog de tijd om Robbie te voeren, maar Janieta had er een gewoonte van gemaakt de jongen tussen de middag naar zijn konijn te sturen. Als zij er niets van zei, dan vergat hij het en in het begin was het wel eens voorgekomen dat het konijn een paar dagenlang geen voer gehad had, omdat ze er zelf ook niet altijd aan dacht.

"Mamma, zijn er nog wortels in de tuin?" Joris stond achter haar in de keuken.

"Kijk zelf maar, joh. Je mag ze allemaal plukken, ik heb er speciaal wat voor Robbie laten staan. Dat weet je toch?" Joris rende weer naar buiten. Hij was soms zo enthousiast, dat hij nauwelijks luisterde naar wat er gezegd werd of het binnen de kortste keren al weer vergeten was. Ze voelde hoe ze glimlachte.

Niet veel later kwamen ook Janneke en Esther thuis.

"Mam, bij Mariska hebben ze een hondje gekocht. Het is zo'n schatje. Ik ben net even wezen kijken. Wanneer nemen wij nou eens een hond?"

Janieta keek haar dochter aan en schudde haar hoofd. "Lieve meid, je weet toch dat Esther allergisch voor honden is. Dat kunnen we haar echt niet aandoen!"

"Maar Joris heeft een konijn en die heeft ook haren!" protesteerde Janneke.

Janieta zuchtte hoorbaar. "Hoe vaak moet ik het je nog uitleggen? Robbie woont buiten en hij blijft buiten. Zolang Esther niet bij hem in de buurt komt, is er niets aan de hand."

"We kunnen een hond toch ook buiten houden?"

"In een hok?"

"Ja. Er wonen zo veel honden in een hok. Toe nou, mam?" Janneke keek haar moeder zo smekend aan, dat ze ervan in de lach schoot.

"Ja, ik weet wel dat je prachtige, blauwe kijkers hebt, maar mij kan je daar niet mee verleiden."

"Maar waarom kan hij dan niet in een hok, mamma?"

"Omdat ik dat zielig vind. Een hond heeft gezelschap nodig."

"Dan nemen we toch twee honden?"

"Wel ja, toe maar! En wie laat die honden elke dag uit? Nee, sorry, Janneke, we hebben dit al heel vaak besproken. Je mag gerust een huisdier nemen, maar geen hond of kat in huis."

"Ik hou niet van vissen", mopperde Janneke.

"Dan neem je een schildpad", opperde Esther, die ondertussen aan tafel ging zitten.

"Hè, bah. Zo'n griezel zeker. Ik wil een hond!" Ze zette een pruillip op en trok met zo'n boos gebaar de stoel naar achteren, dat hij omviel.

"Zo kan die wel weer, Janneke", zei Janieta streng.

"Ik ga vanmiddag bij Mariska spelen. Dan kan ik lekker met de hond knuffelen."

"Dat is goed, meisje", zei Janieta. "Kom je ook, Joris? We gaan eten."

Na het eten ging Janneke inderdaad weg. Janieta hield nog steeds haar hart vast als het jonge meisje in haar eentje naar het dorp fietste, hoewel ze best wist dat ze daar mee op moest houden. Janneke was tien en fietste het eerste stuk naar school alle dagen. Vaak wel samen met Esther, die anderhalf jaar ouder was, maar ze kende de weg en de gevaren. Als ze eenmaal bij de basisschool was, die aan de rand van het dorp stond, was het niet ver meer naar Mariska en bovendien was het grootste gedeelte van het dorp tegenwoordig een dertig-kilometer-zone, dus werd er maar zelden hard gereden. Door het keukenraam zag ze hoe Janneke de weg overstak en op het fietspad aan de overkant aan de rit naar het dorp begon. Haar lange, blonde haren wapperden. Mooi kind, dacht ze trots. Ja, ik heb beslist vier hele mooie kinderen.

"Mam?"

Janieta draaide zich om en keek Esther vragend aan.

"Ik moet huiswerk maken voor school."

"Zo, dat is weer eens wat nieuws. Dat krijg je er dus van als je groot wordt en in groep 8 zit en wat moet je doen?"

Esther haalde een boek tevoorschijn en samen bogen ze zich over de kaart van Nederland met de twaalf provincies. Janieta leefde altijd mee met haar kinderen. Ze probeerde een zo goed mogelijke moeder te zijn met belangstelling voor alles wat haar kinderen interesseerde en aanging. Ondertussen was Joris naar buiten gelopen. Ze hoorde hem buiten spelen met zijn plastic trekker. Hij deed graag de boeren in de omgeving na. Knipte gras af en vervoerde het in een aanhangwagentje achter zijn trekker. Soms zelfs vervoerde hij Robbie op die manier.

Janieta legde haar handen in haar schoot, terwijl ze naar Esther luisterde en op afstand Joris hoorde spelen. Ze had het goed. Ontzettend goed. Vier gezonde kinderen, een lieve man met een goede baan, dus ook materieel gezien had ze bepaald niets te klagen, een prachtig huis, een hulp in de huishouding zelfs. Toch was ze niet echt gelukkig. Ze begreep alleen zelf niet waarom niet.

Ze werden wreed in hun samenzijn gestoord, doordat Ankie met veel lawaai thuis kwam. Ze stampte de keuken binnen, gooide haar tas in een hoek, beende met grote passen de keuken door en knalde de deur naar de gang achter zich dicht. Esther en Janieta keken elkaar verbaasd aan. Zelfs Joris kwam naar binnen om te vragen wat er was. "Is Ankie boos?"

Het antwoord kwam van boven waar opnieuw een deur werd dicht geknald.

"Zo, die is op haar kamer", zei Esther sarcastisch.

"Wat is er met Ankie?" vroeg Joris nu.

Esther haalde haar schouders op en ook Janieta moest het antwoord schuldig blijven, maar ze stond op. "Ik ga wel even met haar praten. Ga jij maar weer lekker buiten spelen. Het is nog zulk mooi weer." Joris deed gehoorzaam wat zijn moeder zei en Janieta liep naar boven. Ze klopte aan en wachtte tot ze binnen mocht komen, maar Ankie zei niets.

"Ankie, hallo, mag ik even binnen komen?" vroeg Janieta. In hun huis bestond de regel dat je geen enkele slaapkamerdeur opende zonder toestemming. Dat gold voor de kinderen, maar dat gold ook voor Janieta en Rieks. Janieta stond erop dat iedereen recht had op eigen privacy en hield die afspraak ook in ere. Geduldig stond ze voor de deur te wachten, maar het bleef stil. Ze legde haar oor aan de deur. Hoorde ze het goed? Huilde Ankie? "Toe, meisje, laat me even met je praten. Je kunt me toch altijd vertellen wat er is."

Opeens vloog de deur open en stond er een woedende Ankie vlak voor haar neus. Ze had natte wangen van de tranen, haar ogen waren rood.

"Ga weg! Ik wil niet met u praten."

"Maar Ankie…"

"Nee, ga weg. U snapt er toch niets van. U snapt nooit iets van mij."

"Dat is helemaal niet waar, Ankie en dat weet je zelf ook wel."

"Maar dit is iets waar u te oud voor bent, dus ga nou maar weg en laat me alleen."

Janieta besloot dat het misschien maar het beste was dat te doen wat haar oudste, veertienjarige dochter vroeg. Ze draaide zich om en liep naar de trap. Op de bovenste tree bleef ze even staan en keek naar Ankie, maar de volgende seconde had het meisje de deur opnieuw in het slot geknald.

"Nou, dat was geen prettig gesprek", zei Esther smalend.

Janieta zweeg en haalde de aardappels tevoorschijn om met het avondeten te beginnen.

's Avonds zaten ze in de huiskamer, Rieks, Janieta en Esther. Joris lag al in bed en Janneke was bezig zich klaar te maken. Ze keken naar het journaal van acht uur, wat ze bijna elke avond deden, maar Janieta was vanavond niet in staat zich op het nieuws te concentreren. Ze maakte zich zorgen over Ankie. Ze was weliswaar beneden gekomen toen ze geroepen had dat het eten op tafel stond, maar ze had geen woord gezegd en alleen maar stuurs voor zich uit gekeken. Janieta kon zich niet voorstellen wat er met haar dochter aan de hand was. De laatste weken was ze namelijk ontzettend vrolijk en blij geweest, omdat ze een vriendje had. Haar eerste vriendje. Janieta en Rieks hadden het weliswaar met kloppend hart aangekeken, want veertien was nog zo jong, maar Janieta realiseerde zich tegelijkertijd dat zij ook op haar veertiende al een vriendje had gehad. Gelukkig hadden Janieta en Ankie altijd heel open over allerlei onderwerpen zoals seks gepraat en dat maakte dat Janieta in elk geval theoretisch wist dat ze zich niet echt zorgen hoefde te maken. Toch was de praktijk anders. Ze vond Ankie nog zo jong en zo kinderlijk, veel jonger nog dan zij op die leeftijd was. Of kwam dat omdat zij nu moeder was en Ankie in haar ogen altijd een kind bleef?

Maar juist omdat ze altijd overal over gepraat hadden, maakte ze zich nu wel zorgen. De boze blik van haar dochter en de woorden dat zij er toch niets van begreep, hadden haar verdriet gedaan. Janieta besloot er straks maar even met Rieks over te praten als ook Janneke en Esther in bed lagen.

"Je laat je koffie koud worden", hoorde ze Rieks opeens zeggen. Janieta keek op en besefte dat ze even uit de kamer was 'weg'geweest. Ze lachte hem toe en pakte haar kopje. Dit was toch eigenlijk een heerlijk moment, waar ze meestal van genoot. Rieks had een goede baan, maar ook een erg drukke. Bovendien hield hij van zijn werk en nam dus veel werk mee naar huis. Vaak zat hij tot in de kleine uurtjes op zijn eigen werkkamer nog vergaderingen voor te bereiden of voorstellen uit te werken. Hij was chef inkoop bij een groot bedrijf in tractoren en onderhield ook contacten met het buitenland. Toch was hij bijna elke dag op tijd thuis voor het eten en maakte hij na het eten altijd een half uurtje vrij om met de kinderen te spelen of te praten over hun schoolwerk. Daarna ging hij naar zijn werkkamer, maar klokslag acht uur kwam hij weer tevoorschijn en keken ze samen naar het journaal. Vervolgens was het bedtijd voor Esther en weer werktijd voor Rieks en bleef Janieta alleen achter. Soms met Ankie, die natuurlijk als laatste van de kinderen naar bed ging.

"Nou, leuk dat het juist zaterdag weer gaat regenen. Heb ik net afgesproken dat Saskia en Baukje hier zouden komen, gaat het regenen", mopperde Esther toen ze het weerbericht zag.

"Wat zouden jullie gaan doen dan?" vroeg Rieks verbaasd. "Binnen regent het niet, hoor!"

"Nee, natuurlijk niet, maar we zouden buiten de mooiste pompoenen gaan uitzoeken voor Sint-Maarten."

"Is het dan al weer bijna 11 november?" Rieks keek zijn dochter nog steeds verbaasd aan.

"Nee, over een paar weken pas, maar we willen ze zo mooi mogelijk maken en dat kost veel tijd. We gaan op school een wedstrijd doen wie de mooiste pompoen kan maken en die willen wij winnen, natuurlijk."

"Alle drie?"

"Ja, maar omdat het onze pompoenen zijn, mag ik als eerste kiezen en ik kies natuurlijk de mooiste."

"Aha", lachte Rieks, "maar de kinderen die geen pompoenen hebben?"

"Die krijgen de resterende pompoenen uit onze tuin", zei Janieta.

"Echt waar?" Nu was het Esthers beurt om verbaasd te kijken.

"Ja, ik heb juf beloofd dat ik er maandag een paar kom brengen. Er zijn nog twee moeders met pompoenen in de tuin. Samen hebben we er vast wel genoeg voor de hele klas."

"Nou, dan moet ik nu maar vast gaan kijken welke de mooiste is, straks is ie weg."

"Helemaal niet jonge dame, het is donker buiten en bedtijd. De pompoenen hebben nog altijd geen pootjes, dus je kijkt morgen maar. Bovendien zei mamma dat ze ze maandag naar school brengt en dus heb jij zaterdag nog alle tijd om op je gemak de mooiste uit te zoeken."

Esther knikte. "Oké, dan ga ik naar boven." Ze stond op en gaf haar moeder een kus. "Welterusten, mam."

"Welterusten, meisje", zei Janieta en glimlachte naar Rieks. Esther werd sinds haar geboorte al liever door haar vader ingestopt dan door haar moeder en dat gaf ze op deze manier weer haarfijn aan. Janieta vond het prima. Ze vond het juist fijn dat de kinderen ook gek op hun vader waren al was hij veel minder thuis dan zij en zat hij ook op zaterdag vaak op zijn werkkamer, waar hij het liefst niet gestoord wilde worden. Ondanks zijn drukke baan had Rieks toch al die jaren open gestaan voor zijn kinderen en daar was ze trots op.

"Vijftien minuten precies", zei Rieks tegen de rug van hun verdwijnende dochter en keek daarbij op zijn horloge.

"Rieks? Ik maak me zorgen om Ankie", zei Janieta zodra ze alleen waren.

"Ja, wat is er toch met haar? Ze heeft geen woord gezegd aan tafel."

"Ze kwam boos thuis en wilde helemaal niet met me praten. Ze zei dat ik haar toch niet zou begrijpen, maar tot nu toe hebben we altijd overal over gepraat en daarom zit het me nu dwars dat ze niets wil zeggen. Ik kan me geen onderwerp voorstellen waar we niet samen over zouden kunnen praten."

"Ach meiske, daar moet je niet al te zwaar aan tillen. Tot nu toe is ze een voorbeeldig kind geweest, terwijl sommige van haar leeftijdgenoten al jaren in de puberteit zitten. Nu zal het eindelijk haar beurt wel zijn."

"Dus je denkt dat het met de puberteit te maken heeft?" vroeg Janieta.

"Vast en zeker."

Ze zweeg en liet haar gedachten even de vrije loop. "Hoe was jij eigenlijk in je puberteit?" vroeg ze opeens nieuwsgierig.

"Ik zou het niet weten. Dat moet je mijn moeder maar vragen. Ik kan me alleen nog herinneren dat ik vreselijk veel puistjes had altijd en dat ik me daar ontzettend voor schaamde." Rieks lachte.

"Vandaar dat je nog steeds een baard hebt", lachte Janieta nu ook.

"Ja, om de littekens te verbergen, ha!" Rieks haalde zijn hand door zijn donkere baard en keek zijn vrouw liefdevol aan en Janieta voelde de warmte in die blik. Ze waren een gelukkig stel. Ze hielden van elkaar en dat was merkbaar.

"Ik heb trouwens vanmorgen onverwacht bezoek gehad. Buurvrouw Grietje kwam even langs en dat was hartstikke gezellig. Ze had een vrije dag. Wat heeft die meid het naar haar zin op haar werk in de stad. Ze is onlangs bevorderd tot hoofd van de afdeling dameskleding en ze kon zo smakelijk vertellen over de klanten die bij hen in het warenhuis komen. Het was geweldig om daar naar te luisteren." Ongemerkt begonnen Janieta's ogen weer te stralen. "Ze had laatst een klant gehad, nou dat wil je vast niet weten, maar wat hebben ze er een lol om gehad." Onbewust liet ze haar stem dalen zodat de kinderen haar niet horen konden. "Het was een man en die wilde per se een jurk kopen. Nou had Grietje daar niets op tegen. Een klant is een klant, zei ze, maar deze man wilde wel dat ze bij elke jurk die hij paste, kwam vertellen wat zij ervan vond. Hij had schoenen met hoge hakken bij zich en die had hij in de paskamer aangetrokken en dan kwam hij het hokje uit en liep hij te showen op de afdeling en Grietje en die andere verkoopsters moesten dan hun mening geven. Ze lagen af en toe in een deuk als hij weer in het pashokje verdwenen was. Ze vonden eigenlijk niets leuk staan bij hem, omdat ze natuurlijk wisten dat hij een man was en bovendien had hij ook een mannelijk gezicht. Hij zei dan dat ze die vrouwenpruik die hij thuis had liggen er maar bij moesten denken, maar dat was wel erg moeilijk. Grietje deed het me zelfs voor hoe hij liep te showen en rondjes maakte. Prachtig. Ik heb het zo naar m'n zin gehad vanmorgen."

"Dat is te merken. Je hebt er nog plezier om", lachte Rieks, "maar de vijftien minuten zijn voorbij en ik moet dus naar boven, want je weet het, als de kinderen zich aan de afspraken moeten houden, moet ik dat ook." Met een glimlach op zijn gezicht stond hij op, liep op zijn vrouw af en bukte zich om haar spontaan een kus te geven. "Ik hou van je, weet je dat wel?"

Janieta keek hem vertederd aan. "Ja, al ruim zeventien jaar alles bij elkaar."

"Zo veel alweer? Dat moeten we dan maar eens vieren. Zullen we binnenkort samen uit eten gaan?"

Rieks kon haar geen groter plezier doen dan met een etentje buitenshuis. Dat was het heerlijkste wat Janieta zich kon bedenken. Geen geprakkiseer over wat ze koken zou, zomaar aanschuiven en genieten en na die tijd ook geen afwas. Zeker, ze had een afwasmachine, maar dat betekende nog niet dat ze direct na het eten kon gaan luieren. Het aanrecht en fornuis stonden altijd vol met pannen en borden en bestek. Daarbij kwam dat koken nu eenmaal niet een van haar grootste hobby's was. Het hele huishouden trouwens niet. "Graag! Daar hou ik je aan", zei ze en kneep hem liefdevol in zijn hand.

"Zeg, ik kijk meteen even bij Ankie. Goed?" zei Rieks.

"Graag!"

Janieta pakte de afstandsbediening en zette de televisie uit. Ze stond op om de thermoskan met koffie te halen en tegelijk nam ze de avondkrant mee. Ze had er nog geen letter in gelezen en ze bleef graag op de hoogte van wat er in hun regio gebeurde naast wat ze net op het journaal gezien had. Gewoontegetrouw bekeek ze de overlijdensadvertenties. Ze woonde haar hele leven al in hetzelfde dorp en kende er veel mensen. Vaak zag ze een bekende naam staan, meestal ging het dan om kennissen van haar ouders, soms om iemand die veel jonger was. Haar ogen gleden over de koppen. Hier en daar las ze een artikel en bleef ze even met haar gedachten hangen bij wat ze las, toch ging geheel onbewust haar blik naar de pagina's met advertenties. 'Parttime verkoper (m/v) gevraagd voor onze broodafdeling.' Janieta sloeg de pagina om en begon te lezen over een brand die uitgebroken was in de stad. Verkoper gevraagd… brood… Ze bladerde weer terug en las de advertentie, maar nu bewust. In het kleine warenhuis in een dorp, zo'n twintig kilometer bij hen vandaan, zochten ze een verkoper voor de broodafdeling. Of een verkoopster. Janieta had zelf vroeger in een bakkerswinkel gestaan. Vanaf haar zestiende tot ze van Ankie bevallen was. Dat waren vijf leuke jaren geweest. Met klanten omgaan had ze leuk werk gevonden en het rook ook altijd heerlijk in die bakkerswinkel, omdat de bakkerij er vlak achter lag en omdat vers, warm, knapperig brood nu eenmaal heerlijk rook. Ze merkte niet dat ze zuchtte. Dat was toen, dacht ze. Nu was ze moeder van vier kinderen en had ze geen tijd om buitenshuis te werken, want er was binnenshuis zoveel te doen.

Ze werd in haar gedachten gestoord doordat Rieks de kamer weer binnenkwam. "Ankie heeft liefdesverdriet", zei hij. "Ze wil toch wel even met je praten."

Janieta keek verrast op. "Heeft ze je dat verteld?" Ergens voelde ze een kleine steek van jaloezie, maar die drukte ze snel de kop in. Rieks had net zo veel recht op vertrouwelijke mededelingen als zij, toch?

"Nee, ik raadde het", gaf Rieks eerlijk toe, "maar verder wilde ze mij niets vertellen, dus nou is het jouw beurt." Hij lachte haar toe. "Dan ga ik vast naar mijn kamer, als je me nodig hebt…"

"De thermoskan staat hier", zei Janieta en wees naar de tafel. Ze vouwde de krant zo op, dat de pagina met advertenties zichtbaar bleef, daarna liep ze naar boven. Ze klopte op de gesloten deur en hoorde een snikkend "ja". Janieta liep naar binnen en zag haar dochter languit op haar buik op het bed liggen. Ze ging naast haar zitten en streelde het meisje over de schouders. "Hij stond vanmorgen gewoon met Inge te zoenen op het schoolplein, die klootzak!" Janieta hield zich in. Ze besefte dat dit niet het moment was om haar dochter op haar woordgebruik te wijzen.

"En toen ik er wat van zei, lachte hij me uit waar zij bij stond. Hij zei dat hij niet van mij was en dat hij kon doen en laten wat hij wou. Nou, toen heb ik het uitgemaakt. Zo'n vriendje wil ik niet, maar vanmiddag uit school wou hij mìj weer zoenen. Wat moet ik nou doen?"

Het regende die zaterdag inderdaad en Esther had flink de pee in.

"Stel je niet aan, meid", mopperde Rieks, die al vroeg was opgestaan en in het dorp een ochtendkrant had gekocht. Hij hield ervan om op zaterdagmorgen in alle rust de krant te lezen, maar daar kwam deze ochtend weinig van.

"Hoe kan ik nou de mooiste pompoen uitkiezen als ze allemaal onder de modder gespat zijn door de regen?" Esther was niet rustig te krijgen.

"Weet je wat?" stelde Janieta voor. "Ik ga straks met jullie mee en we snijden gewoon alle pompoenen af. Dan gaan we ze samen binnen afwassen en afdrogen en daarna kiezen jullie de mooiste uit."

"En ondertussen kletsnat regenen", mopperde Esther nog steeds

"Graag of helemaal niet, hoor", zei Janieta vrolijk. "Het is de laatste keer dat jij mee mag lopen met Sint-Maarten, dus ik zou maar een ander gezicht opzetten en er het beste van maken."

"De laatste keer?" vroeg Janneke verbaasd. "Ik ook?"

"Nee, jij bent nog klein", gaf Esther haar een sneer uit de hoogte. "Ik ben al bijna van school af, jij komt net kijken."

"Zeg, heb je het tegen mij?" vroeg Janneke met grote ogen. "Ik zit al in groep 6 hoor!"

"Dat bedoel ik!" Esther bleef vervelend. "Ik ga Saskia en Baukje afbellen." Ze stond op om de daad bij het woord te voegen.

"Dat zou ik dus maar niet doen, want dan haal ik ze er straks allemaal af en heb je niets", zei haar moeder.

"Waarom niet? Als u ze eraf haalt, kan ik vanmiddag toch wel de mooiste uitkiezen?"

"Nee. Als jij de mooiste wilt hebben, help je me mee om ze binnen te halen."

Ze keken elkaar aan en Esther wist dat ze het onderspit zou delven. Natuurlijk had haar moeder ook gelijk, ze had alleen geen zin om nat te worden. "Nou, dan wacht ik nog wel een uurtje. Ze zouden toch pas om elf uur komen." Ze draaide zich om en liep chagrijnig de keuken uit.

"Van wie zou ze dat humeur toch hebben?" vroeg Rieks zich af. Janieta zweeg. Ze wist het antwoord wel, maar vond het niet aardig om dat te zeggen. Rieks' moeder was namelijk precies zo. Om het minste of geringste chagrijnig en ze zag bijna van alles alleen maar de negatieve kant. Wat een geluk dat Rieks zijn humeur van zijn vader geërfd had. Janieta had zich al vaak afgevraagd hoe die twee mensen het met elkaar uithielden, maar er werd gezegd dat tegenpolen elkaar juist aantrokken en dat zou bij Rieks' ouders dan wel zo zijn. Gelukkig waren Rieks en zij geen tegenpolen en allebei meestal vrolijk en vooral optimistisch gestemd.

Ze schonk koffie voor haar man en zichzelf in en zette de mokken op tafel. "Ik ga even vragen of Ankie ook koffie wil", zei ze en liep naar boven.

"Meisje, het is al tien uur. Wordt het niet eens tijd dat je uit bed komt?"

"Het is zaterdag", mokte Ankie.

"Ja, maar je moet over een uurtje weg naar volleybal. Ik heb net koffie gezet, maar er is ook nog thee."

"Ik heb geen zin."

"In drinken of volleybal?"

"Nergens in. Ik wil slapen."

Janieta zuchtte, maar voelde van binnen medelijden met haar dochter. Hoewel ze zelf blij was, dat Ankie er al snel achtergekomen was wat voor jongen Erwin was, kon ze zich goed voorstellen dat Ankie verdrietig was. Bovendien kreeg ze op deze manier bepaald geen goede indruk van het mannelijk geslacht. Janieta begreep dat clichés als 'er zijn nog jongens zat' of 'het gaat vanzelf wel over' het niet zouden doen, dus ze zweeg, maar ging bij haar dochter op bed zitten.

"Meisje, ik snap echt dat je je rot voelt. Ik weet best hoe het is als een jongen je laat vallen, maar het beste wat je kunt doen is gewoon doorgaan met de leuke dingen in je leven. Als hij merkt dat je geen zin meer hebt in volleybal, zal hij daar alleen maar plezier in hebben. Dan voelt hij dat hij macht over je heeft en dat hij kan bepalen of jij het leuk hebt of niet. Die macht mag je hem nooit geven. Jij bent degene die beslist of je ergens plezier in hebt en zelfs als je nu eventjes geen plezier hebt in volleybal, dan nog moet je doen alsof, alleen maar om hem geen plezier te gunnen. Snap je me?"

Ankie keek haar moeder aan. Ze knikte aarzelend, maar draaide zich toen weer om in haar bed.

"Ik hou de thee nog even warm voor je. Ik hoop dat je zo beneden komt." Ze streelde haar dochter over de korte, donkere haren en ging weer naar Rieks.

"Wat kunnen jongens toch vervelende mispunten zijn. Zo totaal zonder gevoel!" mopperde ze, terwijl ze van haar koffie dronk.

Rieks schoot in de lach. "Niet meteen alle mannen over één kam scheren, hè!"

"Nou ja, er zijn uitzonderingen, natuurlijk en daarvan hoor ik er op dit moment eentje in de bijkeuken."

Op hetzelfde moment ging de deur open en kwam er een druipend jongetje binnen.

"Stop! Ho!" riepen Janieta en Rieks tegelijk. Janieta vloog overeind en duwde de jongen de bijkeuken weer in. "Wilde je binnenkomen?"

"Nee, ik wil alleen maar een gieter, want ik heb een heleboel water in de emmer geschept en nu wil ik een douche maken voor Robbie."

"Daar zal Robbie blij mee zijn", lachte Janieta, terwijl ze een kleine gieter van de plank in de bijkeuken pakte. "Alsjeblieft, Joris."

"Dank u wel, mamma."

Ze keek haar zoontje na en bedacht dat het toch geweldig was, zoals hij zichzelf kon vermaken. Het was ook heerlijk dat ze zo'n grote tuin hadden met zelfs een klein stukje bos, waar altijd wat te beleven viel.

Terug in de keuken pakte ze dat stuk van de krant dat Rieks al uit had. Dit was een landelijke krant, dus de overlijdensadvertenties sloeg ze over. Ze las over de enorme overstromingen in Rusland en bedacht dat ze het toch ongelooflijk getroffen had, doordat ze in Nederland woonde, in het noorden van Nederland, om precies te zijn. Waar het woord overstroming niet bestond al regende het er veel. Ze besefte voor de zoveelste keer dat ze een dankbaar mens moest zijn en ze besloot wat extra geld over te maken aan het Rode Kruis. Onverwachts viel haar blik op een advertentie. 'Verkoper gevraagd.' En voor ze er zelf erg in had, zei ze tegen Rieks: "In de krant stond van de week een advertentie voor een parttime verkoopster op de broodafdeling. Ik denk dat ik ga solliciteren."

Rieks' mond viel open. Hij legde de krant neer en keek haar met stomme verbazing aan. "Grapje toch zeker?"

Janieta schudde haar hoofd en was zelf minstens net zo verbaasd over haar eigen woorden. Hoe kwam ze erop om dit te zeggen? Ze had er totaal niet meer aangedacht sinds ze die advertentie gelezen had. En hoe moest ze dat eigenlijk doen met haar gezin? Ze had het al druk genoeg, dus een halve baan er bij was immers onmogelijk?

"Nee, ik meen het", zei ze echter en ze keek hem recht aan.

"Nou, daar komt dus niks van in. Mijn vrouw hoeft niet te werken. Ik verdien genoeg voor ons hele gezin en ik wil niet dat de mensen denken dat ik jullie niet kan financieren."

"Financieren? Werk jij om ons te financieren?"

"Ja, waar denk je anders dat ik voor werk?"

"Ik dacht dat je werkte omdat je het leuk vond, Rieks."

"Klopt. Dat is ook zo, sorry, maar ik verdien er in elk geval genoeg mee. Jij hoeft niet te gaan werken."

"Ik wil ook niet gaan werken om het geld, ik wil werken omdat ik het leuk vind."

"Daar heb je geen tijd voor. Je bent nu al druk genoeg."

Janieta zweeg, want daarin had Rieks gelijk. Of niet? Hoe kwam ze er ook bij om dit te zeggen? Wat was er opeens in haar gevaren? Kwam het door het enthousiaste verhaal van Grietje? Ze had de afgelopen veertien jaren, sinds Ankie geboren was, niet een keer meer aan werken buitenshuis gedacht, waarom nu dan opeens? En vooral: waarom zo stellig? Waarom wist ze zo zeker dat ze dit wilde? Ze kon zichzelf niet volgen, dus ze kon wel begrijpen dat Rieks dat ook niet kon. Ze besloot het onderwerp te laten rusten tot ze voor zichzelf duidelijk had wat er aan de hand was. Het was bovendien niet meer mogelijk er verder op door te gaan, want Ankie kwam de keuken binnen gestommeld. Ze zag er slecht uit met haar roodomrande ogen en haar witte gezicht. Ze liet zich op een stoel vallen, terwijl ze haar sporttas naast de stoel legde. "Doe maar koffie", zei ze tegen haar moeder.

"Pardon?" zei Rieks geïrriteerd, maar Janieta was al opgestaan. Ze had geen zin in woorden, helemaal niet nu Ankie toch opgestaan was en zich had aangekleed. Ze schonk een mok vol en zette hem voor Ankie neer. "Alsjeblieft. Wil je ook een boterham met kaas?"

Ankie knikte. "Als Erwin er is om Inge aan te moedigen bij onze wedstrijd en hij kust haar, nou dan ga ik Mark kussen. Ik zal 'm wel even laten zien dat ik dat ook kan!" zei ze met een verbeten stem en een boze blik in haar ogen.

"Als je dat maar uit je hoofd laat", bemoeide Rieks zich ermee. Janieta keek hem smekend aan. Normaal was Rieks niet zo snel uit zijn humeur. Kwam het omdat eerst Esther op het weer zat te mopperen en toen zij opeens met dat onverwachte idee op de proppen kwam of was het iets anders? Ze keek hem onderzoekend aan, maar vroeg niets.

"Ankie doet heus geen gekke dingen, hoor", stelde ze haar man gerust, terwijl ze naar Ankie keek. "Of wel, Ankie?"

Het meisje keek haar moeder aan en Janieta zag hoe er een blos over haar wangen vloog en ze haar ogen neersloeg. Even voelde Janieta paniek in zich opkomen. Wat was dit voor een reactie? Ze herstelde zich echter snel en zei: "Ik snap best dat je je wilt wreken, maar er zijn betere manieren."

"O ja?" vroeg Ankie, maar ze gaf door haar houding meteen aan dat ze er verder niet over wilde praten en Janieta hield zich stil. Dit was iets wat het meisje zelf uit moest vechten. Dit was een deel van het volwassen worden en dat moest ze voornamelijk zelf doen.

Ankie propte de boterham in haar mond, spoelde alles weg met een slok koffie en stond op.

Zonder groeten wilde ze de keuken verlaten, maar dat ging Janieta te ver. "Veel plezier hoor en succes met je wedstrijd!"

Ze keek haar moeder even aan. Er vloog een vage glimlach over haar gezicht. Toen was ze vertrokken.

Omdat ze vier kinderen hadden, hadden ze regels opgesteld en zo gingen ze bij Ankie bijvoorbeeld alleen maar naar thuiswedstrijden kijken. Behalve als ze, eens in de zes weken, rijden moesten om de spelers naar een uitwedstrijd te brengen. Vandaag was het een dag waarop ze niet mee zouden gaan naar de uitwedstrijd.

"Zullen we haar verrassen en naar de wedstrijd gaan kijken?" stelde Janieta nu voor.

"Jij misschien, maar ik ga zo met Janneke naar de manege", zei Rieks.

"Dat is ook zo, suf van mij. Bovendien komen de vriendinnetjes van Esther zo. Sorry, ik was er even niet bij."

"Nee, dat is duidelijk."

Opnieuw keek Janieta haar man onderzoekend aan. Hij was niet zo in de stemming als anders. "Is er wat? Voel je je niet lekker?"

"Wat zou er moeten zijn? Ik ga nog even naar mijn kamer voor ik met Janneke wegga." Hij stond op en liet de krant liggen. Janieta vouwde hem op, maar toen ze hem in de krantenbak gooide viel haar oog opnieuw op die advertentie. Verkoper gevraagd…             

Terug